Het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) organiseert een paar keer per jaar het speciale Vertonersontbijt, een informele meeting voor bioscopen, distributeurs, festivals, cultuurcentra en andere filmorganisaties waar nieuw aanbod en nieuwe initiatieven centraal staan. De vijfde editie stond geheel in het teken van duurzaamheid en zo toog Green Film Making op uitnodiging van onze collega van het VAF Tim Wagendorp op 13 December naar een fris Brussel. De bijeenkomst begon vroeg en toch was het in de locatie Cinema Nova zeer vol met een gevarieerd gezelschap uit de culturele sector uit heel België. Er werden veel inspirerende voorbeelden en initiatieven gepresenteerd, waaronder bioscoop Lewes Depot (UK) opgericht door de Nederlandse Carmen Slijpen en de eco-strategie van Belgische poptempel Ancienne Belgique. We doen hier graag verslag van de leerzame ochtend bij onze zuiderburen.

Na een ontbijt met eetbaar servet, opende Tim, duurzaamheidscoordinator van het VAF, de bijeenkomst door de aanwezigen op te roepen actief na te gaan denken over het nemen van stappen binnen hun eigen organisatie of bedrijf. Het zou interessant zijn eens door te rekenen wat de uitstoot van 1 filmvertoning precies is. Ook vertelde hij onder andere dat de zeer succesvolle recente Vlaamse productie Girl van Lukas Dhont, die de Camera d’Or in Cannes won, duurzaam is geproduceerd (hiervan volgt nog een verslag die we tzt ook hier zullen publiceren). Na Tim lichtte gastvrouw Marie-Eve van Cinema Nova kort hun organisatie toe. Een uniek instituut in het veld van exploitanten. De bioscoop runt op vrijwilligers en heeft ook nevenactiviteiten zoals de distributie van vergeten films, het conserveren van archieven zoals die van een opgedoekte porno-bioscoop en ook ontwikkelden ze een open source software voor het projecteren van ondertitels die je gratis kunt downloaden op hun website.

Marc Vrebos is technisch directeur van het Brusselse Ancienne Belgique (AB), met 300.000 bezoekers per jaar een van de belangrijkste poppodia in België en tevens koploper op het gebied van duurzaamheid in de culturele sector. Ze zijn in 2002 al begonnen met maatregelen, eerst door wegwerpbekers te vervangen door herbruikbare bekers. Nu ontvangen ze elk jaar het speciale eco-label van het Brussels Instituut voor Milieubeheer. Hiervoor moet je elk jaar opnieuw aantonen dat je vooruitgang hebt geboekt. Sinds 2014 heeft de AB de maximale 3 sterren, onder meer door elke 2 jaar hun voetafdruk met 5% te reduceren. Ze hebben hun eigen speciale calculator hiervoor laten ontwikkelen door een stagair. De AB besteed vooral veel aandacht aan het verduurzamen van transport en mobiliteit. Het grootste gedeelte van het publiek komt nog met de auto en zo proberen ze op verschillende manieren het gebruik van alternatieven te stimuleren. Bijvoorbeeld door samenwerkingen met de NMBS en De Lijn voor kortingen op kaartjes en door duidelijk informatie in de lobby van het gebouw beschikbaar te maken. Op de speciale mobiliteitsmuur staan na een voorstelling alle actuele vertrektijden van bussen en treinen, inclusief loopafstanden en plattegronden. Alle voorstellingen eindigen uiterlijk om 21:30 zodat er niet gerent hoeft te worden voor de laatste metro. Door deze maatregelen was het percentage van bezoekers dat met de auto kwam tussen 2007 en 2017 met 20% gedaald. Ook stimuleren ze artiesten te carpoolen door maar een beperkt aantal parkeervouchers te geven.

De kipjes op het dak van de AB.

Andere initiatieven die de AB heeft ingevoerd zijn onder andere een repair cafe, LED verlichting en een restaurant dat nu voor 70% vegetarisch kookt. Ze gebruiken alleen lokale leveranciers van streek, bio en seizoensproducten. Het overgebleven eten uit de keuken worden verkocht voor een sterk gereduceerde prijs. De kippen op het dak worden gevoerd met restafval uit de keuken, de eitjes dan weer verwerkt in het menu. De kippen delen het dak met bijen. Van de honing van de bijen wordt honingbier gemaakt waarvan de opbrengst naar een goed doel gaat. In samenwerking met De Leiding worden er nu geen PET flessen meer verkocht, uitsluitend herbruikbare flessen kraanwater. Op de herbruikbare bekers wordt statiegeld gevraagd, waarbij bezoekers de keuzen hebben dit na afloop te doneren aan een goed doel. Zo is vorig jaar 200.000 euro opgehaald. Er wordt schoongemaakt met BioOrg-producten, die in Nederland ook worden verkocht, en oude meubels van kantoor worden geupcycled tot nieuwe. Bij de AB wordt echt aan alles gedacht! Indrukwekkend.

Er waren 2 buitenlandse gasten uitgenodigd om ook over de grens te kijken naar goede voorbeelden, respectievelijk uit Zweden en Engeland. Olle Agebro van bioscoop Fyrisbiografen in het Zweedse Uppsala, ontving op het afgelopen film festival in Venetië de eerste Europe Cinema’s Innovation Award. Deze bescheiden bioscoop met 2 zaaltjes, waarvan 1 met 29 stoelen, wordt ook gerund door vrijwilligers en wist in 2017 hun kaartverkoop met 50% te vergroten. Dit deden ze door hele nauwkeurige data analyses uit te voeren en op basis daarvan de beste ervaring te creëren voor verschillende soort publiek. Bijvoorbeeld hebben ze eens per maand een speciale brei-vertoning. Je leest het goed, daar wordt tijdens de film gebreid. Het is elke maand uitverkocht.

Bioscoop Lewes Depot

Echt innovatief op het gebied van duurzaamheid is echter de bioscoop van de Nederlandse initiator Carmen Slijpen in Lewes, Engeland. Gevestigd in een oude loods is bioscoop The Depot met 3 zalen nu sinds 1,5 jaar operatief en compleet ontworpen met duurzaamheid als leidraad. Van verwarming tot verlichting tot de vloeren, bij alles werd gekeken hoe de impact zo klein mogelijk te houden. Grondstoffen kwamen uit de omgeving. Met een koude- en warmteopslag systeem wordt energie in de vorm van warmte of kou opgeslagen in de bodem, waarmee de temperatuur in het gebouw geregeld kan worden. Er is een groen dak, met lokale vegetatie, wat ook de temperatuur reguleert. Bijna alle energie komt van renewables, door middel van zonnepanelen. Alle verlichting is uiteraard LED. Ook de binnentuin heeft veel aandacht gekregen. Hij is zo ontworpen dat het de historie van het gebouw reflecteert en heeft een boomgaard en vegetatie die af is gestemd op de omgeving. Al in de planning fase won het project prijzen voor zijn innovatie op ecologisch en sociaal vlak.

Carmen Slijpen

Net zoals bij de AB in Brussel wordt reizen van en naar The Depot met het openbaar vervoer gestimuleerd door kortingen en met informatieschermen. Parkeergelegenheid is het verst lopen van alle opties. Er worden geen plastic flesjes verkocht en als je je eigen koffiemok meeneemt krijg je 10% korting. Op het menu in het cafetaria staan veganistische gerechten van lokale producten. We gaan graag een keer een kijkje nemen op deze inspirerende plek! Carmen begon ooit haar loopbaan bij Rialto in Amsterdam, stiekum hopen we dat ze ook aan deze kant van het water eens wil komen adviseren.

Het was al met al een hele zit in Cinema Nova, maar meer dan de moeite waard. Nadien werd een lekkere lunch verzorgd door Shak’eat die koken met overgebleven voedsel. En daar wordt je niet ziek van.

Ten slotte hier nog een paar handige tools die deze bijeenkomst werden genoemd en die ook zeker bruikbaar zijn in Nederland:

Energie ID : Verzamel op 1 plek alle gegevens over de milieu impact van je bedrijf. Deze gratis tool helpt je met meten en opvolgen van energie, water, afval en transport zodat je goed inzicht krijgt in je verbruik en de impact van bepaalde duurzame maatregelen.

Eco Passenger : Hier mee kun je snel de uitstoot en impact vergelijken van verschillende soorten transport voor dezelfde reis.

Groenevent Scan: Een vlotte online toepassing die een organisator of producent helpt zijn evenement of productie te verduurzamen. Zie in 1 oogopslag op welke punten je al goed scoort en welke minder.