Focus op VAFs ‘e-Mission’ – Tim Wagendorp

Na onze update van de Franse collega’s van Ecoprod vorige maand, hebben we de smaak te pakken om vaker over de grens te kijken naar hoe onze buren ervoor staan. Deze maand: het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) en hun e-Mission programma. Ooit rapporteerden we al over hun baanbrekende initiatief toen het nog in de kinderschoenen stond. Inmiddels zijn ze grote stappen vooruit en rennen nog steeds in de Europese kopgroep op het gebied van duurzaamheid.

Sinds 2013 stimuleert het e-Mission programma alle door het VAF financieel gesteunde film- en mediaproducties om duurzaam te produceren. Ze worden vanaf de preproductie met raad en daad begeleid door een duurzaamheidscoördinator. De begeleiding bestaat uit een duurzaamheidstraining, workshops en setbezoeken. Om de laatste 10 % van de financiële steun te kunnen ontvangen, moet elke productie het duurzaamheidstraject volgen en de CO₂ calculator gebruiken. De resultaten liegen er niet om: stootte een Vlaamse film in 2013 gemiddeld nog 83 ton CO₂ uit, in 2015 was dat nog maar 54 ton.

Vanuit een nieuwe hoek

We bellen op een zonnige ochtend met Tim Wagendorp, VAF’s kersverse duurzaamheidscoördinator. Wat hem direct onderscheidt is dat hij oorspronkelijk uit een heel ander vakgebied komt. Als landbouwkundig ingenieur met een specialisatie in land- en bos beheer, werkte hij jaren als wetenschapper aan de Universiteit van Leuven. Door een honger naar werk met een grotere concrete maatschappelijk impact switchte hij naar KOMOSIE, een koepelorgaan voor milieubedrijven in de sociale economie (waaronder kringloopwinkels, energiesnoeiers en bedrijven die rond voedselverlies actief zijn). Hier deed hij onder meer beleidswerk rond circulaire economie en was hij verantwoordelijk voor sectorrapportage. Ook coördineerde Tim ‘Zicht op hergebruik’ (een Europees project over de registratie van kringloopgoederen met partners uit VL en NL). Ervaring die hem in de toekomst bij VAF nog heel goed van pas zal komen, maar daarover later meer.

Tim heeft een creatieve kant. In z’n vrije tijd is hij messenmaker (www.wagendorp.biz). Tim heeft het dan ook erg toepasselijk over het ‘snijvlak tussen milieu en cultuur’. Toen de vacature van het VAF langskwam, voelde hij meteen een klik. Juist door zijn achtergrond in milieu kan hij de vraagstukken rond het duurzaam produceren uit een nieuwe en nuttige invalshoek aanpakken. En zo zit hij nu krap twee weken op kantoor in Brussel. Het was wel ‘hit the ground running’, met per direct een trip naar London voor een internationale bijeenkomst bij VAF partner Film London. Maar Tim heeft zich razendsnel ingewerkt en weet precies waar hij het over heeft.

Aanpak en ambities

Om Vlaamse producenten mee te krijgen in de duurzaamheidsgedachte maakt Tim de milieu impact op de volgende manier zichtbaar: een gemiddelde productie stoot ongeveer 80 ton CO₂ uit in ongeveer een maand. Een gemiddeld Vlaams gezin stoot 7 of 8 ton uit op jaarbasis. Een besparing bij een productie heeft dus een veel groter potentieel. Planning en communicatie zijn van groot belang en daarom zit Tim vanaf de pre-productie mee aan tafel. Met zulke maatregelen breng je de uitstoot van een productie dus tot 50 ton terug.

Je merkt ook wel een groot verschil van persoon tot persoon en tussen generaties. Carpoolen en vegetarisch eten is voor de ene vanzelfsprekend, de andere roept ‘over m’n lijf’. Zo gingen studenten aan de filmacademie RITCS zelf aan de slag met voedselverlies. Ze contacteerden een biologische supermarkt en voorzien een hele crew van catering op basis van afgedankt voedsel.

‘Vanuit de milieubenadering is het trouwens logisch dat alle actoren die vanuit de Vlaamse Overheid gesteund worden ook meewerken aan de realisatie van het Vlaamse beleid inzake duurzaamheid en milieu. Het blijft echter wel een uitdaging om bruggen te slaan tussen de verschillende relevante beleidsdomeinen (cultuur, milieu, economie).’

Missie voor e-Mission

Nog maar net begonnen heeft Tim al ideeën om e-Mission nog te versterken. Zoals het verder verdiepen van het thema afval- en materialengebruik. Of het toegankelijker maken van de beschikbare duurzaamheidsinstrumenten. Verder wil hij meer inzichtelijk maken wat je ook echt economisch bespaart. Dus zo duidelijk mogelijk de voordelen van verduurzamen laten zien. Uiteraard wordt er wel rekening gehouden met dat creativiteit een zekere mate van flexibiliteit vergt. Het gaat er dus niet om in alle gevallen koste wat kost duurzaamheid door te drukken. Er wordt per geval een afweging op maat gemaakt, en dat is een leuke uitdaging.

Naast workshops en showcases verzorgt het VAF ook lessen op hogescholen om de toekomstige generatie goed voor te bereiden op een duurzame carrière. Want daar valt voor de toekomst het meest te winnen, om vroeg te beginnen. Studenten worden nu op drie niveaus begeleid door het VAF: door algemene colleges over duurzaamheid, dan een workshop waarbij de afstudeerprojecten onder de loep worden genomen en tot slot een setbezoek van het VAF.

‘We staan al ver, maar ook hier is er nog groeimarge’, aldus Tim. Er zijn nog genres zoals kortfilms en documentaires bij e-Mission te betrekken, evenals meer systematische samenwerking met bijvoorbeeld de Vlaamse omroep. Tim’s contacten vanuit zijn vorige baan, zoals bij de OVAM (Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij), blijken zeer nuttig in deze nieuwe context. Er zijn talrijke linken met bijvoorbeeld circulaire economie, duurzaam aankoopbeleid, duurzame festivals, … Ook een betere samenwerking tussen de audiovisuele sector en bijvoorbeeld kringloopcentra is een optie. Nu al zijn er kringloopwinkels die materialen verhuren en uitlenen die bv. in de decorbouw interessant kunnen zijn. Maar samenwerken kan ook omgekeerd: door herbruikbare goederen te doneren spaar je als filmmaker trouwens ook meetbaar CO₂ uit.

Rol van VAF in het Green Screen project

Tim’s voorganger Siebe Dumon hoopte in 2014 op mogelijkheden om in de toekomst op Europees niveau te kijken naar een standaardisering van regelgeving voor duurzaam produceren. En die toekomst is er nu; VAF is net als Ecoprod partner in het Green Screen project, een 5-jarig programma gefinancierd door de EU met als doel het delen van best practices en het formuleren van beleidsaanbevelingen tussen de internationale partners. Eind februari is er al een eerste bijeenkomst geweest bij projectleider Film London. Er zal worden geïnventariseerd of het mogelijk is een overkoepelend Europees beleid te maken. Het VAF heeft specifiek de taak opgenomen om de link tussen duurzaam filmen en financiën verder te onderzoeken en om een best practice guide rond duurzaam filmen te ontwikkelen. Meer informatie over het project: https://www.interregeurope.eu/greenscreen/

De Green Screen partners zullen doorheen het project lokale stakeholders en beleidsmakers betrekken. Deze stakeholders zullen tezamen in verschillende bijeenkomsten input geven op de bevindingen van de partners. Ook erg relevant voor Green Film Making om hieraan deel te nemen. Bijvoorbeeld nu al is het duidelijk bij Nederlands/Vlaamse coproducties dat er geen goede afspraken gemaakt zijn over welke regelgeving voor een productie worden gehandhaafd, die van Nederland of van Vlaanderen. Wanneer er uit beide landen financiering komt, maar de regelgeving voor duurzaamheid verschilt, welk pad volg je dan? Dus daar zouden zeker in de toekomst afspraken over gemaakt moeten worden.

Siebe en Els deelden al kennis over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van energie en licht. Evert, Tim’s voorganger, nam deel aan de Green Film Making workshop postproductie en Tim ging ook in op onze uitnodiging om de workshop Art Department bij de wonen, waar hij vol lof over was. Het enthousiasme over het voortzetten van onze samenwerking met elkaar is wederzijds. En mogelijkheden tot samenwerken tussen VAF en Green Film Making in de toekomst zijn er genoeg!

Het maatschappelijk belang staat bij het VAF duidelijk voorop, zowel op nationaal als internationaal niveau. En met Tim slaat het e-Mission programma een nieuwe weg in. Ze snijden zeker hout, in Vlaanderen. Met een mes van Tim.

Wil je contact opnemen met Tim? Je bereikt hem hier.