Filmsterren houden mooie betogen over natuurbescherming en milieu. Maar hoe ‘duurzaam’ opereert de filmindustrie zelf? In een serie reportages gaat milieu- en wetenschapsjournalist Michel Robles op zoek naar antwoorden. Wereldwijd!

Tussen bio-luiers en productieperikelen

Filmwereld snuffelt aan milieubeleid

George Clooney heeft een hybride auto. Julia Roberts bovendien ook zonnepanelen op haar dak, bioburgers op tafel en ecoluiers voor de babybipsen. Leonardo DiCaprio maakt klimaatfilms als The 11th Hour en heeft zijn eigen milieuclub opgericht. Daryl Hannah gaat uit walvisredden. En Cameron Diaz? Die spaart water. Spoelt gewoon de WC niet altijd door…

Een béétje Hollywood-ster doet aan milieu. ‘Wij zijn wereldwijde rolmodellen, nietwaar?’ Nou ja, de één is consequenter dan de ander: niet iedereen zegt zijn privé jet vaarwel. En hoe zit het eigenlijk met de hele filmproductiemachinerie, waarvan de celebs het boegbeeld zijn?

8 MILJOEN TON CO2

Wel eens stilgestaan bij het afval en het energiegebruik, waarmee een bioscoopkaskraker gepaard gaat? Houten en piepschuim decorstukken, megalampen, hele crews die naar afgelegen filmlocaties vliegen. Ruim 41.000 ton afval produceerden de gezamenlijke Hollywoodstudio’s in 1997, evenals 8 miljoen ton broeikasgas CO2.

In Europa bestaan zulke cijfers niet eens. ‘Milieubeleid? ‘uhh’, hakkelt bestuurslid Jeanette Kolkema van het Nederlandse Regisseursgilde verbluft. Ook op vak-websites over de Europese filmwereld geen woord over milieu, mensenrechten of dierenmisbruik.

SCHWARZENEGGER

Dat ze in de V.S. wèl milieustatistieken hebben, is te danken aan Californië, dat in 1989 met pittige afvalwetgeving de filmstudio’s tot actie dwong. Stapje voor stapje is sindsdien een kring van milieubewuste leveranciers, consultants en burgerinitiatieven rond het filmbedrijf ontstaan.
Ging het begin jaren negentig nog over simpele zaken als kringloop-kantoorpapier, langzamerhand is het blikveld verbreed. Energie en klimaat zijn ‘hot’, zeker sinds voormnalig Californië’s Republikeinse gouverneur Arnold Schwarzenegger – eertijds filmheld, nu milieuridder – duurzame energie subsidieerde.

Volgens de Motion Picture Association of America (MPAA) hebben de grote Amerikaanse studio’s in 2007 gezamenlijk 20.862 ton filmafval van de stortplaats weggehouden, 57% van hun vaste afval. Dat scheelde 65.497 ton uitstoot van het broeikasgas CO2, het equivalent van 14.176 auto’s per jaar. In 2008 volgde nog eens 18.300 ton afval, een CO2 besparing van 33.797 ton.
Niet iedereen is overtuigd. ‘Er is nog heel wat ‘greenwashing’: lege groenpraatjes’, zegt producer/regisseur en milieuveteraan Scott McKinlay van het Hollywood Green Team. Anderen zijn milder. ‘Geef de studio’s tijd om te experimenteren’, vindt directeur/eigenaar Laura Selman (23!) van het milieuadviesbureau Reel Green Media.

Ann Burkart van Sony Studio’s, benadrukt dat het feitelijke productieproces opgroenen een ingewikkeld karwei is. ‘Voor milieuzorg in kantoren bestaan blauwdrukken, maar productiecrews zijn samenraapsels van ingehuurde lieden. Special effect-mensen, stuntmannen, licht en geluidexperts. Niet eenvoudig te sturen. Toch hebben we hebben een goed gevoel over hoe we bezig zijn.’