Iedereen kent de museumwinkel bij Eye Filmmuseum als dé plek voor filmliefhebbers om te shoppen. Maar naast dat de populaire winkel, in de top 10 van beste museumwinkels ter wereld, een keur aan aanbod heeft, innoveert shop manager Marjan Vos ook met duurzaamheid. Ze zette een systeem op waarbij gebruikte filmbanieren worden geupcycled naar unieke tassen voor in de winkel. Ze ontwikkelde de tas samen met duurzame maker Marie-José Hamers, die inmiddels links en rechts wordt benaderd voor nieuwe samenwerkingen. Onder andere exploitant Vue Cinemas is aangehaakt. We spraken initiator Marjan, maker Marie-José en Diederieke van Herwijnen van Vue Cinemas over dit prachtige initiatief.

Initiator en Eye Filmmuseum shop manager Marjan Vos

Marjan, hoe kwam je op het idee om iets te doen met de gebruikte filmbanieren?

Marjan: Hergebruik zit in mijn bloed, ik ben een beetje opgevoed op die manier. Het is zonde om iets weg te gooien wat nog goed is en maar zo kort is gebruikt. Ik was bij een concert van Patti Smith en daar riep de gitarist: ‘Support your locals!!’. Dit heeft me geïnspireerd om me op lokale makers te oriënteren en niet op China. Ik was toen net bezig de winkel van Eye Filmmuseum op te zetten, dus de tassen waren voor mij een logisch gevolg. Het ging eigenlijk best snel, Marie-José werd me getipt toen ik op zoek was naar goede makers rond Amsterdam. Haar eerste proefmodel beviel direct. Gevouwen uit één stuk en voilà, een prachtige shopper! 

Marie-José: De shopper is uiteindelijk een klassieker geworden en van daaruit heb ik nog andere accessoires ontworpen. Ik haal twee tassen uit 1 banier en van de reststukjes maak ik kleine tasjes, smartphone hoesjes, tablet hoesjes of laptophoezen.

Waar halen jullie de banieren vandaan?

Marjan: We kwamen bij Gofilex (de Filmcentrale) terecht, omdat de banieren van het museum alleen niet genoeg waren. Natuurlijk hebben we het daar eerst moeten uitleggen. Het kost hen ook tijd en zij moeten zorgen dat ze de goede banieren opzij leggen. Maar ze vonden het sympathiek, misschien omdat we alles zelf deden. Ook zij moesten anders alles weggooien en dat ging hen ook aan het hart. Onschuldig als we waren dachten we dat iedereen dit een geweldig idee zou vinden. Maar het werd al snel duidelijk dat we alle distributeurs apart moesten aanschrijven, die waren het er niet allemaal mee eens. Er werd denk ik snel gedacht dat iemand er geweldig rijk van zou worden. Maar dat is niet zo, de insteek is écht duurzaamheid. En dat ik Marie-José een opdracht kan geven en zij weer een opdracht heeft voor een sociale werkplaats. We doen het omdat het een heel erg leuke tas is met een verhaal en omdat het materiaal anders allemaal in een container verdwijnt. Ik vind het ook best als er geen banieren meer worden gemaakt. Dan vinden we wel weer een ander materiaal om tassen van te maken. 

Marie-José bij het ophalen van de banieren.

Kunnen jullie iets vertellen over het maakproces?

Marie-José: We krijgen één keer in de zoveel tijd een telefoontje dat er weer een partij banieren klaarligt. Dan gaan we samen met mijn auto naar Zeist om ze op te halen. Onderweg brainstormen we dan over het maken van nieuwe producten. Elke banier zit verpakt in een aluminium ophangsysteem die er een voor een afgehaald moet worden. Die demontage wordt bij Eye Filmmuseum gedaan en het aluminium gaat naar de aluminium boer.  Ik haal de banieren bij het museum op en kijk welke er bruikbaar zijn, niet elke banner heeft een interessante afbeelding. Een gedeelte van de tassen wordt geproduceerd in een sociale werkplaats in Amsterdam. De rest produceer ik zelf of laat ik binnen mijn eigen netwerk maken, maar altijd lokaal! Al met al zitten er dus best wat uren in. Ik vraag me wel af of er duurzamer nagedacht kan worden over de aluminium ophangsystemen van de banieren. Misschien kan er één goed ophangsysteem gemaakt worden dat kan worden gerecycled.

Tassenmaker Marie-José Hamers

Hoeveel banieren zijn er inmiddels al hergebruikt?

Marie-José: Poeh, dat is lastig te zeggen, ik heb het niet echt bijgehouden, maar dat zijn er toch zeker tweeduizend.

En, worden ze goed verkocht?

Marjan: Ze hebben altijd goed verkocht, ook bij toeristen. Het spreekt erg aan dat het een duurzaamheid project is en zo wordt het ook gecommuniceerd. We hebben het model door de tijd heen aangepast op basis van opmerkingen van de klant. Ze hebben nu bijvoorbeeld meer vakken en zelfs ook een rits. 

Veel bedrijven zien de tassen bij Eye Filmmuseum en benaderen Marie-José voor hun eigen unieke lijn. Zo ook Vue Cinemas, een Engels bedrijf dat in Nederland 21 bioscopen (de voormalige JT Bioscopen) runt. Diederieke van Herwijnen is medewerker programmatie bij Vue Cinemas Nederland en coördineert het upcycling project.

 

De Star Wars: The Last Jedi tassen van Vue Cinemas.

 

Hoe is het maken van tassen uit banieren bij jullie ontstaan?  

Diederieke: Bij Vue maken we gebruik van zogenaamde ‘large formats’ om films aan te kondigen. Dit zijn doeken van textiel die over een lichtbak worden gespannen en daardoor extra opvallen in onze bioscopen. Zo’n ‘large format’ hangt maar voor een beperkt aantal weken voordat het wordt vervangen. De doeken werden daarna vernietigd, net als standees vroeger. Zonde! En we zijn voor de rest juist volledig digitaal en hebben geen papieren filmposters meer, mede vanwege het milieu. Met dat in ons achterhoofd, zijn we op zoek gegaan naar een manier om het materiaal van de large formats te hergebruiken. Zo kwamen we bij Marie-José terecht. De productie van de tassen gebeurt in samenwerking met een lokale sociale werkplaats en wij doneren onze opbrengst aan Stichting Bio Kinderrevalidatie. Het leek ons een mooie kans om maatschappelijk verantwoord te ondernemen en een groene boodschap over te brengen aan ons publiek.

Hoe hebben jullie de distributeurs overtuigd om mee te doen?

Diederieke: Wij zijn erg blij dat veel van de filmdistributeurs meedoen met het project. Disney is één van de distributeurs die veel gebruik maakt van onze ‘large formats’. Toen we ze met dit idee benaderden waren ze gelijk enthousiast, ze hoefden niet overtuigd te worden. Disney is als filmdistributeur ook nauw betrokken bij Stichting Bio Kinderrevalidatie. Stichting Bio-Vakantieoord is in 1927 opgericht door de Nederlandse Bioscoopbond. De NVBF is nog altijd verbonden aan dit goede doel en vanuit Vue Nederland voelen wij ons ook zeer betrokken. Het leek ons mooi om op deze manier een steentje bij te dragen. Iedereen verdient het om er lekker even tussenuit te kunnen en onbezorgd te genieten van een fijne vakantie. Stichting Bio maakt dit ook mogelijk voor gezinnen met een (meervoudig) gehandicapt kind.

Van welke films zijn er zoal tassen gemaakt?

Diederieke: Wij zijn nu nog in de beginfase van het project en hebben op het moment tassen in de verkoop van Star Wars: The Last Jedi, Thor: Ragnarok, Guardians of the Galaxy, vol. 2 en Beauty and the Beast. Begin december verwachten we nieuwe tassen aan te kunnen bieden van o.a. Avengers: Infinity War en Black Panther. We zien dat echte fans op zoek gaan naar de mooiste tas van hun favoriete film!

Het upcyclen of digitaliseren van promotiematerialen is een mooie stap in het verduurzamen van de bioscoopbranche. Dat smaakt naar meer. Wat wordt er verder gedaan of aan gewerkt bij Eye Filmmuseum en Vue?

Marjan: In de museum shop gebruiken we overtollige filmposters als inpakpapier en iedere winkelmedewerker heeft daar lol in. De mooiste ingepakte cadeautjes gaan over de toonbank en we krijgen hele leuke reacties van de klanten. Als iemand een tasje nodig heeft, dan geen plastic natuurlijk, maar een herbruikbaar tasje van gerecycled plastic. Dat heb ik in samenwerking met de afdeling productdesign van Hogeschool van Amsterdam ontwikkeld. Verder hebben we de Dopper en als alternatief voor de wegwerpfles de Join the Pipe fles voor €3,50. Ik ben blij dat Joint he Pipe daarvoor zijn inkoopprijs heeft aangepast zodat we kunnen concurreren met het wegwerpflesje. We zijn nu bezig de herbruikbare flessen door het hele gebouw aan te bieden als alternatief. Aan ons de schone taak om de toeristen te vertellen dat je rustig water uit de kraan kunt drinken in Nederland! Buiten voor het gebouw komt een tap plaats voor drinkwater via Waternet. Verder koop ik geen troep in, ik probeer producten in te kopen die verantwoord zijn.

En bij Vue?

Diederieke: We zijn op vele vlakken bezig met duurzaamheid, één van de voorbeelden is dat we op dit moment samen met leveranciers kijken hoe we beter aan afvalscheiding kunnen doen.

Er wordt dus al veel gedaan! Nu staan de feestdagen weer voor de deur en wij vinden een unieke tas van Marie-José natuurlijk het ultieme cadeau voor filmers! Waar koop je dat? De tassen van Eye Filmmuseum liggen uiteraard in de museumwinkel. Die van Vue Cinemas koop je in de volgende bioscopen: Vue Alkmaar, Vue Amersfoort, Vue Den Bosch, Vue Hilversum en Vue Hoorn. Je kunt ook kijken op de site van Marie-José om iets op maat te laten maken. Geluidsman Fokke van der Saane liet bijvoorbeeld een speciale tas voor geluidsapparatuur maken van natuurlijk gelooid leer.

 

De shop van Eye Filmmuseum in Amsterdam.